Rodzaje hamulców rowerowych dostępnych na rynku
Hamulce to jeden z kluczowych elementów każdego roweru odpowiedzialny za nasze bezpieczeństwo. Wybór odpowiedniego systemu hamulcowego zależy od stylu jazdy, rodzaju roweru oraz warunków, w jakich planujemy go używać.
Jakie są rodzaje hamulców rowerowych?
Zjeżdżasz rowerem ze sporego wzniesienia. Rozpędzasz się coraz bardziej. Bicie serca też przyspiesza. Na twarzy czujesz przyjemny chłód pędu powietrza. Jest pięknie, lecz nagle chcesz się zatrzymać i zauważasz, że Twój rower nie ma hamulców…
Na szczęście to tylko zły sen… Po przebudzeniu sprawdzasz jednak od razu, w jaki typ hamulców rowerowych jest wyposażony Twój rower i czy wszystko z nimi w porządku. Prawdopodobnie będą to te najpopularniejsze – hamulce tarczowe lub szczękowe typu V-brake.
Najogólniej hamulce rowerowe dzielą się na trzy rodzaje: szczękowe (V-brake, U-brake i cantilever), tarczowe (hydrauliczne i mechaniczne) oraz montowane w piaście (Torpedo, bębnowe i rolkowe). Różnią się one między sobą powierzchniami trącymi oraz typami mechanizmów, za pomocą których ich używamy. Mają także odmienne zastosowanie, skuteczność oraz sposób konserwacji.
Hamulce szczękowe są tańsze i lżejsze od pozostałych. Dlatego najczęściej stosowane są w rowerach trekkingowych, takich jak np. TABOU Kinetic. Tarczówki zapewniają maksymalną siłę hamowania w trudnych warunkach i przy dużych prędkościach, a więc świetnie sprawdzają się w modelach MTB, np. TABOU Wizz czy Blade lub w gravelach jak TABOU Gravo. Hamulce w piaście to najlepszy wybór w przypadku rowerów miejskich lub dziecięcych. Ma to związek z wysoką niezawodnością tych systemów i ich sporą odpornością na trudniejsze warunki pogodowe.
Przegląd typów hamulców rowerowych
| Kategoria | Podtypy | Charakterystyka |
|---|---|---|
| Hamulce szczękowe | Kalibr, V-brakes, Cantilever | Działają na obręcz koła, lekkie, tanie, ale mniej skuteczne w deszczu. |
| Hamulce tarczowe | Mechaniczne, Hydrauliczne | Mocne, skuteczne w trudnych warunkach, wymagają regularnej konserwacji. |
| Hamulce w piaście | Coaster, Bębenowe | Aktywowane pedałowaniem lub wbudowane w piaście, często w rowerach miejskich. |
| Inne (rzadziej spotykane) | Hydrauliczne obręczne, łyżkowe (spoon) | Hydrauliczne obręczne są rzadko spotykane, łyżkowe to historyczne rozwiązanie. |
Hamulce szczękowe
Hamulce szczękowe są najbardziej klasycznym i rozpowszechnionym typem hamulców stosowanym od dekad w wielu rowerach. Działają na zasadzie dociskania specjalnych klocków do obręczy koła z obu stron, co powoduje wytracenie prędkości. Są one przymocowane z przodu do widelca oraz z tyłu do ramy roweru. Mechanizm jest aktywowany po naciśnięciu odpowiedniej dźwigni na kierownicy, co powoduje naciąganie linki przymocowanej do zacisku na kole.
Na rynku dostępne są trzy podtypy hamulców szczękowych – V-brake, U-brake i cantilever.
Hamulce szczękowe typu V-brake
V-brake to najpopularniejszy rodzaj hamulców szczękowych, szczególnie w rowerach górskich i trekkingowych. Są idealnym wyborem dla osób jeżdżących rekreacyjnie po niewymagających trasach jak asfalt i lekki teren. Do ich zalet należą przede wszystkim prosta konstrukcja, niska waga i łatwość serwisowania. Warto jednak pamiętać, że hamulce V-brake mają dobrą siłę hamowania głównie w suchych warunkach. Podczas jazdy w deszczu lub po błocie ich skuteczność spada. Dzieje się tak, ponieważ woda i brud obniżają tarcie klocków. Ich sprawność spada również wtedy, kiedy koła są scentrowane.
Hamulce szczękowe typu U-brake
Hamulce typu U-brake stosowane są głównie w rowerach BMX, czego przykładem może być model TABOU Gravity. Mają one krótsze ramiona niż w systemie V-brake, co zapewnia większą precyzję hamowania, ale wymaga też większej siły nacisku na dźwignie oraz nieco bardziej precyzyjnej regulacji. Hamulce U-brake wyróżniają się ponadto kompaktową konstrukcją i skutecznością w hamowaniu na krótkich dystansach.
Hamulce szczękowe typu cantilever
Hamulce cantilever były popularne w starszych rowerach górskich i przełajowych, a ich głównymi zaletami była niska cena oraz łatwość zakładania szerszych opon na koła. Obecnie cantilevery zostały w zasadzie wyparte przez hamulce typu V-brake i tarczowe, co miało związek z ich trudniejszą regulacją oraz mniejszą siłą hamowania.
Hamulce tarczowe
Hamulce tarczowe to obecnie absolutny standard w rowerach MTB, crossowych i gravelach, czego potwierdzeniem są rowery TABOU. Działają na zasadzie dociskania okładzin umieszczonych na widelcu lub ramie do tarczy zamocowanej na piaście koła. Wyróżniamy dwa rodzaje hamulców tarczowych – hydrauliczne i mechaniczne.
Hamulce tarczowe hydrauliczne
Hydraulika zapewnia precyzyjne hamowanie przy użyciu płynu hamulcowego, co gwarantuje dużą siłę, skuteczność i modulację tego manewru w każdych warunkach, nawet podczas deszczu. Przy naciskaniu dźwigni mamy zatem minimalny wysiłek, a przy tym maksymalne wyczucie i kontrolę mocy. Trwałość i niezawodność hydraulicznych hamulców tarczowych skutkuje także wyższymi kosztami zakupu i serwisu oraz większą wagą w porównaniu do hamulców szczękowych.
Hamulce tarczowe mechaniczne
Mechaniczne hamulce tarczowe korzystają z linki zamiast układu hydraulicznego, ale w porównaniu z hamulcami typu V-brake odznaczają się dużo większą skutecznością i siłą hamowania, zwłaszcza w trudnych warunkach jazdy. Hamulce mechaniczne są prostszą alternatywą dla hydrauliki. W związku z tym koszt ich zakupu i serwisu jest niższy. Co istotne, wykazują się mniejszą precyzją i modulacją hamowania względem swoich hydraulicznych odpowiedników.
Hamulce w piaście
Hamulce montowane bezpośrednio w piaście koła to systemy, które są prawie niewidoczne z zewnątrz i znajdują zastosowanie przede wszystkim w rowerach miejskich, młodzieżowych i dziecięcych, np. w modelach TABOU Retro, Queen lub Rocket. Rzadziej stosuje się je w rowerach trekkingowych.
Obecnie istnieją trzy warianty tego typu hamulców – Torpedo, bębnowe i rolkowe.
Hamulce Torpedo
Hamulce z mechanizmem Torpedo montowane w piaście tylnego koła znane są także jako hamulce „na pedały wstecz”, ponieważ działają poprzez naciśnięcie pedałów do tyłu. Charakteryzują się bardzo prostą konstrukcją, niskimi wymaganiami konserwacyjnymi i brakiem konieczności używania dźwigni hamulcowych. Oczywiście Torpedo ma mniejszą siłę hamowania oraz precyzję niż hamulce tarczowe.
Hamulce bębnowe
Działają na zasadzie rozpierania szczęk wewnątrz bębna zamocowanego w piaście. Dzieje się to za pośrednictwem linki, za którą ciągnie rowerzysta. Bębny mają bardzo wysoką trwałość i są odporne na warunki atmosferyczne, choć wymagają częstszej konserwacji niż Torpedo. Podobnie jak torpedo, również wyróżniają się większą wagą oraz dość ograniczoną siłą hamowania w porównaniu do hamulców tarczowych.
Hamulce rolkowe
Hamulce rolkowe są dość podobne do bębnowych, wykorzystują jednak mechanizm z wałeczkami rozpierającymi się o tarczę, a nie o piastę, co pozwala na płynniejsze działanie i łatwość użytkowania. Rolki można łatwo wymieniać oraz serwisować. Są też odporne na warunki pogodowe, dlatego najczęściej są stosowane w rowerach miejskich.
